Het is een jongetje. De kraamverpleegster en de dokter halen opgelucht adem. Gelukkig. Ook de moeder straalt in haar ziekenhuisbed. Ze is nog heel jong, weet zelf niet hoe oud ze precies is. Zestien, zeventien, denkt ze. In haar dorp wordt niet veel aandacht geschonken aan verjaardagen. Lezen en schrijven kan ze niet. Maar blijdschap uiten is universeel. Trots wijst ze op het geslacht van haar baby. Een jongen, dat hoopte ze al.

Het geslacht van de baby was een verrassing: Een echo maken is verboden in India. Met opzet. “Zolang de moeder niet weet of het een jongen of een meisje wordt, heeft het kind de hoogste overlevingskans”, vertelt Rupinder Kaur, directrice van een klein plattelandsziekenhuis in het dorpje Sawai Madhopur, in de Indische provincie Radjasthan. Abortus is illegaal in India. En dus zullen vrouwen proberen de foetus zelf te doden. Door zichzelf uit te hongeren, met behulp van een schimmige arts of desnoods met lange stokken en naalden. Net zolang prikken tot het kind dood is.

Want aan meisjes heb je niets, is de gedachte. Zeker op het platteland, waar mensen minder educatie hebben genoten dan in de grote steden. Een jongen kan later voor zijn ouders zorgen, een meisje gaat na haar trouwen voor haar schoonfamilie zorgen. Een zoon is ook essentieel voor na de dood. Zo moet bij de crematie van hindoes – het overgrote deel van India is hindoe- de zoon het vuur aansteken. Belangrijk, want anders komen de ouders niet in de hemel.

Het is in heel India een probleem. Volgens Plan India, een organisatie die opkomt voor de rechten van het kind,  worden elk jaar honderdduizenden foetussen weggehaald. Precieze cijfers zijn niet bekend, want niemand registreert een illegale abortus. Maar aan de verhouding tussen meisjes en jongens is het wel af te lezen. In 2011 waren er 914 meisjes voor elke 1.000 jongens tussen de nul en zes jaar. 

In het ziekenhuis proberen ze de ondergeschikte positie van meisjes te verbeteren. In de gangen van het ziekenhuis hangen borden waarop staat dat abortus illegaal is. Aan ondervoedde en mishandelde meisjes geven ze gratis zorg. Om de overlevingskansen van babymeisjes zo hoog mogelijk te houden, probeert het ziekenhuis zoveel mogelijk voorlichting te geven. Kaur: “Wat moeten baby’s eten, hoe krijg je baby’s stil? Dat soort vragen beantwoorden we. Zeker als de baby een meisje is, is de kans groot dat ouders het expres verwaarlozen. Liever dood, dan dat het extra kosten met zich meebrengt.”

Maar het is niet alleen onwil van ouders. “Ze weten niet beter. Kinderen op het platteland worden soms al uitgehuwelijkt als ze negen jaar zijn. En hun kinderen wéér als ze negen jaar zijn”, vertelt dokter Goverdhan Singh Rathore. “Als ze dan op hun veertiende zwanger raken, doen ze precies zoals hun ouders en grootouders.”

Thuisgeboortes zijn populair. Kaur: “Vrouwen werken hier op het land, kunnen vaak niet gemist worden. Zeker in het oogstseizoen komt hier bijna niemand.” Een bevalling in het ziekenhuis kost 1.500 roepie (23 euro), dat is een maandsalaris voor veel mensen.

Anticonceptie zou een oplossing kunnen zijn. Het plattelandsziekenhuis van Kaur heeft afgelopen jaar 246 sterilisatieoperaties gedaan, daarnaast verstrekken zij gratis de pil en condooms. Maar hoewel hindoes niet tégen anticonceptie zijn, is dat niet populair. Rathore: “Mannen komen wel eens naar me toe, om te vertellen dat ze het heus wel gesteriliseerd willen worden. Maar omdat in de dorpen vrije seks vrij normaal is, is de kans dan groot dat hun vrouw alsnog zwanger wordt van de buurman. En dat betekent gezichtsverlies, omdat hij dan weet dat het kind dan niet de zijne is. Dat willen mannen al helemaal niet.”

De overheid in India heeft een ‘twee kindplan’ opgesteld. Mensen in overheidsfuncties mogen niet meer dan twee kinderen hebben, of ze krijgen de rest van hun carrière geen promotie of opslag meer. Maar voordat ook arme families op het platteland zich hier aan zullen houden zal nog een flinke tijd verstrijken, denkt dokter Rathore. “Wie er nu slechts twee kinderen krijgt, wordt voor gek verklaard. Laat staan als je stopt na twee meisjes.”