Georganiseerde criminele netwerken halen op grote schaal kwetsbare (trans)vrouwen uit Latijns-Amerika naar België en Nederland. Dat blijkt uit onderzoek van Lost in Europe. In heel Europa speelt het fenomeen, volgens de Belgische opsporingsautoriteiten. Het is een miljoenenbusiness. Dat bevestigt ook een woordvoerder van Europol: “We stellen een toename vast in het aantal slachtoffers van mensenhandel afkomstig uit Latijns-Amerika.”

De slachtoffers komen Europe veelal binnen via Spanje en Portugal. Zij worden in hun thuisland geronseld via missverkiezingen, fictieve banen en in ieder geval de belofte op een beter leven. Het ‘reisagentschap’ regelt alles: vliegtickets, visa, douaneformaliteiten, een taxi van het vliegveld naar de accommodatie. Eenmaal in Europa blijkt dat ze hun reis moeten 'terugbetalen' via prostitutie. Ze mogen geen klanten weigeren, en moeten minstens 50 procent van hun verdiensten afstaan.

Prostitutiecaroussel
Lost in Europe, een cross-border onderzoekscollectief van journaisten gespialiseerd in migratie en mensenhandel, doet al twee jaar onderzoek naar de Latijns-Amerikaanse prostitutiecaroussel. Wie er eenmaal aandacht voor heeft, kan het fenomeen niet missen. Het werven van klanten gebeurt openlijk. Op seksadvertentieswebsites zoals Kinky.nl, Sexjobs, RedLights, Quartier Rouge en Eurogirls kan de klant 'filteren' op ‘Latijns-Amerikaans’, ‘Vrouwen’ of ‘Shemales’. ‘New in town’, ‘Waiting for you to come’. ‘Always very very hottt', volgens de duizenden advertenties. “Een rondreizend circus van Zuid-Amerikaanse vrouwen [...] die elke week in een andere stad verblijven”, aldus klanten op online reviewforums.

Op Kinky.nl staan seksadvertenties voor diensten in grote steden als Amsterdam en Rotterdam, maar ook in Veenendaal, Dordrecht, Almere en in het grensgebied met België en Duitsland. De gemeente Zaandam sloot vorige week voor de twaalfde keer dit jaar een woning vanwege illegale prostitutie.

Woonhuizen
De Gemeente Tilburg probeert mogelijke slachtoffers in beeld te krijgen via prostitutiecontroles. Ze maken een afspraak als 'klant' en verifiëren zo of de sekswerker over een vergunning beschikt. In dat geval is prostitutie in Nederland legaal. Lost in Europe mag mee op controle. We komen uit bij Airbnb’s, Hotels en adressen van kwetsbare personen met schulden. Zij krijgen een vergoeding als zij hun woning beschikbaar stellen als peeskamer. In een woonhuis in een Vinexwijk troffen we een Venezolaanse vrouw. De slaapkamer was voorzien van glijmiddel en tissues en flessen lachgas.Een prullenbak vol gebruikte condooms. Een ander woonhuis was omgebouwd tot bordeel met meerdere afwerkkamers. Overal hingen bewakingscamera’s om de vrouwen en hun klanten in het oog te houden.

Vorige week stuitte het controleteam Brabant en Waalwijk wederom op veertien illegaal werkende sekswerkers. In één woning troffen de controleurs twee sekswerkers in een zeer kwetsbare positie, aldus de woordvoerder tegen Brabants Dagblad.

Uit onderzoek van Lost in Europe blijkt dat deze zichtbare prostitutiecaroussel de mensenhandelaren voor de Europese opsporingsautoriteiten onzichtbaar maakte. Het is bij wet geregeld dat signalen van mensenhandel moeten worden gemeld en opgevolgd.

Fieldlab OM: Nederland als Paradijs voor transsekswerkers
In 2019 waren er bij de politie Limburg zoveel signalen gemeld dat zij een presentatie maakten voor het Openbaar Ministerie. Dit kwam doordat zij bij prostitutiecontroles tijdens de Covid-Lockdown steeds op Latijns-Amerikaanse transvrouwen stuitten. Zij werkten door. Uitbuiting, vermoedden de handhavers. De vrouwen spraken geen Nederlands of Engels, enkel het woordje 'vrijwillig'. Voordat vervolgonderzoek kon plaatsvinden, waren ze verdwenen.

“We hebben daar geconcludeerd dat dit een landelijk probleem is en dat er een vervolgsessie noodzakelijk is”, staat in de verslaglegging die Lost in Europe in handen kreeg via de WOO. Fieldlab Bermuda- een samenwerking tussen het Openbaar Ministerie, politie, gemeenten en hulporganisaties - deed een jaar onderzoek. Ze presenteerden hun bevindingen via een powerpoint aan de top van het OM en de staatssecretaris van Justitie. “Samengevat, 3000 transgender sekswerkers hebben geen vrije keuze. Van hen wordt geprofiteerd. Het gaat om een miljoenenbusiness.”

“In hun eigen land worden ze niet geaccepteerd. 350 transgenders worden daar jaarlijks vermoord. In Nederland zijn ze illegaal. Kortom, ze mogen nergens bestaan.”
Uit de jaarcijfers mensenhandel van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel geweld tegen kinderen blijkt dat in 2023 7 Latins-Amerikaanse transgenders als slachtoffer zijn geidentificeerd. In totaal werden in 2023 over 68-Latijns-Amerikaanse slachtoffers meldingen gedaan. Het jaar ervoor waren dat er 26. Hieronder vallen ook de slachtoffers van andere categorieen van mensenhandel, zoals arbeidsuitbuiting en criminele uitbuiting.

Arrestaties in België / Georganiseerde criminaliteit
In België explodeerde het aantal strafdossiers een paar jaar tijd, ontdekten de Belgische Lost in Europe-partners Knack, VRT en De Standaard. Meer dan tien veroordelingen in strafzaken voor mensenhandel, pooierschap of huisjesmelkerij sinds het einde van de Coronacrisis. Een twintigtal lopende onderzoeken bij lokale parketten, verspreid over het hele land. Afgelopen week vonden meerdere huiszoekingen en arrestaties plaats.

Op de Belgische seksadvertentiewebsites Redlights en Quartier Rouge staat de teller dit jaar op 3738 advertenties geplaatst door latina’s”, zegt de zaakwaarnemer van Link Media, het bedrijf achter de websites. Er zijn sekswerkers die zelfstandig werken. “Vaak worden die advertenties door het criminele netwerk online geplaatst”, vertelt woordvoerder Alexandra Buchler namens Myria. Het jaarverslag van het Federaal Migratiebureau dat half december wordt gepubliceerd zoomt in op Sekswerk uit Latijns-Amerika, een caroussel met risico’s. “Er wordt er gewerkt met ‘telefonistas’, vaak voormalig sekswerkers, die ook de boekhouding beheren. In sommige dossiers zijn er grote callcenters vanuit het buitenland.” We zien gerechtelijke dossiers waarbij 35 panden in handen zijn van een enkele eigenaar. Er is een bewaker en er vinden gangbangs plaats.

Drugshandel & Witwassen
Myria signaleert ook linken met het drugsmilieu. De panden waar sekswerkers worden aangetroffen, komen in beeld in het kader van onderzoeken naar drugsfeiten. Er worden ook drugs aangetroffen. “Vaak is dat een parallel handeltje, om ook de klanten en de sekswerkers van drugs te voorzien.” Geld wordt witgewassen via moneytransmitters en illegale geldkoeriers. Het Myria-onderzoek stuitte ook op witwasconstructies met vennootschappen in de bouw- en schoonmaaksector. 
“Het is een miljoenenbusiness”, bevestigt Eric van Sypt, woordvoerder van het Belgisch Federaal Parket. “We mogen dat toch echt niet onderschatten. Iedereen kijkt altijd naar de drugswereld met de grote opbrengsten. Maar ik kan u verzekeren dat mensenhandel en prostitutie eveneens iets is dat héél veel geld opbrengt”.