Generatie IK wordt weerloos en kwetsbaar achtergelaten in een maatschappij waar universiteitdiploma’s devalueren en de competitie meedogenloos is. Een huis kopen is voor velen geen realistisch toekomst perspectief. Deze generatie is eind jaren tachtig, begin jaren negentig geboren.
 
De avond in de Balie begint kritisch. PhD studente Renée Frissen besluit de Generatie IK gasten flink aan te pakken. De aantijgingen die Frissen tegen haar eigen generatie doet zijn er namelijk nogal wat. Onverschilligheid, luiheid, egoisme, verwend, niet kritisch, makkelijk, korte termijn denken, het komt allemaal voorbij. Ze denken vooral aan de dingen die hen zelf het meeste oplevert, Generatie IK blijft in het eigen vriendenkringetje hangen en kijkt niet verder om zich heen. “Hoeveel van jullie hebben nou mensen van het MBO in je kenniskring?”.

Frissen sluit af met een analyse over ernstige gevolgen in het onderwijs. Volgens haar worden leraren voornamelijk aangenomen op basis van hun ervaring in moderne zoekmachines als Google. Het onderwijs is langzamerhand bedrijfspolitiek aan het handhaven en richt zich niet meer op de kwaliteit. Het educatiesysteem moet daarom hervormd worden, waarbij iedereen iets moet bijdragen. Geschiedenis, Nederlands, laat de Generatie IK maar eens wat doen: lesgeven! Frissen maalt er niet om of haar argument nieuw is of niet. De problemen gebeuren nu, dat is dus reden genoeg om erover te praten.

Publicist en programmamaker Patrick van der Hijden volgt. Hij vergelijkt het met een liedje van Radiohead, The Bends. Generatie IK heeft een onderhuidse ziekte die druk opvoert en constante pijn opbrengt. Het is wachten op een fataal einde. Er gaan over deze generatie twee verhalen: ze zijn zielig, omdat ze met veel weelde zijn opgegroeid, verwend zijn en nu ze zichzelf moeten bewijzen krijgen ze geen kans in de huidige maatschappij, door het heersende crisisklimaat.

Het andere verhaal vertelt het verhaal waarin de crisis juist best goed uitkomt voor deze generatie. De keuzestress verdwijnt en tja, die schulden die zijn nu met de crisis goed te legitimeren. Oftewel verantwoordelijkheid wordt afgeschoven. Ze komen niks te kort, in materiele zin wordt ze alles in de schoot geworpen. Zo niet, dan verhogen ze het bedrag van hun lening met een muisklik. Geen wonder dat ze de problemen nu intern, bij zichzelf gaan zoeken. Wennen betekent; ‘gewoon worden’. Zij zijn verwend en dat is voor hen gewoon geworden. Van der Hijden sluit zijn presentatie af met zijn hoop dat Generatie IK de verdoemenis ingaat. Zo verandert er tenminste nog eens wat.

Jesse Klaver, Tweede Kamerlid van GroenLinks, volgt en speelt hier goed op in. Inderdaad, de Ikkers nemen geen verantwoordelijkheid. Ze kopen huizen, maar klagen als ze in de financiële problemen komen omdat de hypotheek die ze hebben afgesloten voor alle wereldreizen en de peperdure inrichting van het huis niet meer te betalen valt. Toch zijn ze dan zelfs nog niet bereid om wat in te leveren. Neem nou de oom Rudolf en Tante Loes van Jesse, zij smeerden tenminste nog boterhammen en namen deze mee naar het werk. Zij kochten geen frappo, latte, machiato americano bij de Starbucks. Deze mensen leefden nog van één salaris, zij kenden het fenomeen sparen nog. Generatie IK geeft elke cent uit, sparen heeft volgens hen geen zin, schulden hebben wel want ze zijn gewend niet te ver in de toekomst te kijken.

De ondernemer en initiatiefnemer van Giving is All We Have, Jeroen Timmermans gooit het over een andere boeg. Generatie IK is eigenlijk helemaal niet zo’n egoïstische generatie. Zij geven allemaal om elkaar, omdat het mensen zijn met een hart. En dat hart is onvoorwaardelijk, het wil alleen maar geven. Het draait allemaal om de mate van bewustzijn. Na een wereldreis besloot Jeroen Timmermans zijn Lowlandskaartje onvoorwaardelijk weg te geven, aangezien hij tot dat inzicht was gekomen. Op dit initatief volgde een kettingreactie van enthousiastelingen. Daarop werd hij uitgenodigd door de directeur van Lowlands, die hem toen zelf weer twee toegangskaarten gaf voor zijn mooie initatief. Timmermans mocht zelfs een project starten op Lowlands: the Giftshop, een daverend succes waarbij mensen allerlei diensten gratis weggaven aan anderen. Nu geeft hij bedrijven trainingen, spreekt hij bij TED en heeft hij het, tja, toch wel aardig voor elkaar. Jeroen Timmermans vertelde een sprookje of gewoon een Wereld Draai Door-item. Mooi. Maar wie overkomt dat nou?

Dan wordt de avond overgelaten aan televisiepresentator Maxim Hartman. Hij wilde wel komen spreken, maar op voorwaarde dat hij de inhoud van zijn tekst niet van te voren hoefde te delen. Dat werd toegekend. Er was hem verteld dat hij mocht spreken voor hoogopgeleide studenten die zelf reflecterend zijn. Of iemand hem dat nog even zou kunnen uitleggen, want dit leek hem klinkklare onzin. Oh ja, en hij had niet alles inspiratieloos uit zijn hoofd geleerd zoals de vorige sprekers. Hij gebruikte wel een briefje: “Het is eigenlijk heel goed om aan jezelf te denken, hierdoor kan je overleven en ben je in staat anderen iets te geven.” Zo stelt hij.

Voor zover Hartman weet denken alle generaties aan zichzelf, volgen ze elkaar met horde en stoten op, zijn rijke mensen eigenlijk veel vrijgeviger dan armen en is masturberen goed voor je. “Het lijkt egoistisch, maar doordat je aan die mooie dochter van de bakker denkt en niet aan je eigen geslachtsdeel, komen er gelukstoffen vrij die uiteindelijk weer terechtkomen bij de persoon waarop je masturbeerde. En dan niet masturberen op internetprono, want dat is hetzelfde als fastfood”, aldus Hartman. Gebruik je fantasie, is zijn advies. Dat is gewoon een spier die getraind moet worden in het hoofd. Door veel te fantaseren kan je uiteindelijk ook weer oplossingen vinden voor andere problemen.

Hartman steekt Generatie IK een hart onder de riem. De twee uur lang durende aantijgingen vergden van de zelfreflecterende hoogopgeleide studenten best wat inspanning. Het publiek ziet er nu tevreden uit met rode blosjes op de wangen, de schouders gezakt, omdat ze even mogen ontspannen. Ze zijn zo erg nog niet. Maxim Hartman wordt bedankt voor deze nieuwe vrijbrief.